مناقشه هسته ی تلاش جدیدبرای راه حل مسالمت آمیز
محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری ایران ، در سخنرانی مراسم سالگرد انقلاب ایران گفت که جمهوری اسلامی می خواهد مناقشه هسته ای را از راه مذاکره حل کند. علی لاریجانی، مسئول اصلی پرونده هسته ای ایران، نیز در مونیخ اعلام کرد که ایران راه حلی را به آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه داده تا اختلافات هسته ای را سه هفته ای بر طرف کند.
مانع اصلی برای دست یابی به توافق بین ایران و جامعه جهانی ادامه غنی سازی اورانیوم در ایران است به نظر می رسد در حالی که به پایان مهلت شورای امنیت سازمان ملل برای جمهوری اسلامی ده روز بیشتر باقی نمانده تا فعالیت غنی سازی اورانیوم را تعلیق کند، رهبران جمهوری اسلامی تلاش جدیدی را آغاز کرده اند تا از بحرانی تر شدن بیشتر پرونده هسته ای ایران جلوگیری کنند و وضعیت را آرام سازند.
آقای احمدی نژاد گرچه در سخنرانی خود گفت ایران تعلیق را نمی پذیرد، ولی او سعی کرد تا حدی آشتی جویی کند. او گفت که ایران قصد ندارد که از پیمان منع گسترش سلاحهای هسته ای خارج شود و تاکید کرد که جمهوری اسلامی خواستار حل دیپلماتیک این مناقشه است.
رییس جمهوری ایران همچنین با آنکه از مدتها قبل قول داده بود تا در روزهای سالگرد انقلاب خبرهای مهم هسته ای به مردم ارائه دهد و تصور می رفت که او می خواهد اعلام کند که ایران سه هزار سانریفیوژ نصب کرده و به توانایی غنی سازی اورانیوم در حد صنعتی دست یافته، ولی او در سخنرانی خود هیچ پیشرفت جدیدی را در برنامه های هسته ای ایران اعلام نکرد.
عدم اعلام این خبر یا می تواند حاکی از آن باشد که جمهوری اسلامی از لحاظ فنی به چنین توانایی دست نیافته و برنامه هسته ای کشور با مشکل روبروست و یا اینکه این موضوع می تواند نشانه آن باشد که آقای احمدی نژاد نخواسته با اعلام چنین خبری آمریکا و متحدانش را هر چه بیشتر تحریک کند.
گفته می شود که نیروهای معتدل تر و دوراندیش تر در جمهوری اسلامی آقای احمدی نژاد را تحت فشار گذاشته اند تا از بیان نظرات تنش آمیز خود داری کند تا وضعیت کمی آرام تر شود.
از سوی دیگر علی لاریجانی که در آلمان به سر می برد و با خاویر سولانا، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیدار داشته اعلام کرده که راه هایی برای حل مسالمت آمیز پرونده هسته ای ایران موجود است و افزود که جمهوری اسلامی حاضر است به پرسش های باقی مانده درباره برنامه هسته ای اش در مدت کوتاهی پاسخ بدهد.
در عین حال به نظر می رسد که آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، تصمیم گرفته تا نقش مستقیم تری در موضوع مناقشه هسته ای کشور بازی کند و در همین راستا علی اکبر ولایتی، مشاور ارشد خود، را در هفته گذشته به روسیه اعزام کرد تا با مقامات روسیه برای یافتن یک راه حل دیپلماتیک گفتگو کند.
گفته می شود که نیروهای معتدل تر و دوراندیش تر در جمهوری اسلامی آقای احمدی نژاد را تحت فشار گذاشته اند تا از بیان نظرات تنش آمیز خود داری کند تا وضعیت کمی آرام تر شود به نظر می رسد که رهبران ایران در تلاشند که تا پیش از نشست بعدی شورای امنیت در ده روز دیگر راه حل آبرومندانه ای پیدا کنند تا از تصویب تحریم های شدیدتر علیه ایران در این نشست جلوگیری کنند.
ولی تاکنون ایران پیشنهاد مشخصی برای پایان دادن به این مناقشه که مورد قبول جامعه جهانی قرار گیرد ارائه نداده است و برخی از کارشناسان معتقدند که رهبری جمهوری اسلامی هنوز به این نتیجه نرسیده که لحظه مصالحه فرا رسیده است و با طرح این اظهارات جدید صرفا به دنبال به دست آوردن وقت بیشتر برای خود است.
مانع اصلی برای دستیابی به توافق بین ایران و جامعه جهانی ادامه غنی سازی اورانیوم در ایران است.
رهبران جمهوری اسلامی با تاکید بر اینکه این فعالیت حق مشروع و مسلم کشور است می گویند که حاضر نیستند برای شروع مذاکرات پیش شرط تعلیق را بپذیرند. از سوی دیگر آمریکا و اتحادیه اروپا اصرار دارند که برای شروع هر گونه مذاکره ای بین دو طرف غنی سازی باید در ایران تعلیق شود. قطعنامه شورای امنیت نیز صریحا از ایران خواسته تا غنی سازی را معلق کند.
بعضی خبرگزاری ها گزارش کرده اند که ممکن است آقای لاریجانی برای شکستن بن بست مذاکرات در گفتگوی خود با آقای سولانا پیشنهاد دهد که ایران برای مدت کوتاهی مثلا دو ماه غنی سازی را تعلیق کند.
ولی رهبران جمهوری اسلامی به خصوص در دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد موضوع غنی سازی سازی اورانیوم را به چنان درجه ای از اهمیت رسانده اند که گویا اگر این فعالیت لحظه ای متوقف شود امنیت ملی به خطر می افتد.
در چنین وضعیتی رهبران ایران دست یابی به یک مصالحه را برای خود بسیار دشوار کرده اند و آمریکا نیز اصرار دارد که ایران باید از این فعالیت دست بردارد تا مذاکرات آغاز شود.
حال این پرسش مطرح است که آیا رهبری جمهوری اسلامی تصمیم خود را گرفته است که به هر قیمتی حتی اعمال تحریم های گسترده و احیانا آغاز جنگ علیه کشور کوتاه نیاید و یا اینکه در لحظه آخر برای حفظ نظام مصالحه خواهد کرد؟
