سرطان، بهای برنزه شدن
درگذشته‌های نه چندان دور، در جوامع اروپایی و آمریکای شمالی، داشتن پوست برنزه نمادی از طبقه کارگر و فرودست بود که به علت کار در مزرعه به صورت طبیعی از پوستی تیره‌تر نسبت به اشراف و مردمان شهری برخوردار بودند. گذشت زمان و گرایش مدسازان و پیروان آنها به ایجاد چهره‌های جدید در حوالی سال 1920 منجر به زیبا شناخته شدن پوست برنزه شد و در همین زمان بسیاری از مدسازان و طراحان جهانی آن را به عنوان نمادی از زیبایی معرفی کردند. اما زیبائی به چه قیمتی؟
اشعه‌های مرگ‌آور
پوست بدن عضو جالب و شگفت انگیزی است که بدن را در مقابل گرما، سرما، جراحت و عفونت حفاظت می‌کند، باعث می‌شود بدن آب و چربی ذخیره کند و ویتامین D تولید کند. مانند بسیاری دیواره‌ها و سنگرهای مستحکم دیگر، پوست نیز طوری ساخته شده که بتواند در مقابل بسیاری از آسیب‌ها مقاومت کند، اما این عضو مستحکم در مقابل یک چیز بسیار آسیب پذیر: است نور خورشید.
نور خورشید حاوی اشعه ماورا بنفش است. با تابش حد معینی از اشعه ماورا بنفش، دی.ان.ای موجود در پوست دچار آسیب می‌شود و دقیقا به همین علت است که هر کس در معرض نور خورشید قرار گیرد بالقوه در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست خواهد بود. سرطان پوست یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در جهان است که در آمریکا هر سال بیش از یک میلیون نفر را مبتلا می‌کند. تقریبا نیمی از آمریکایی ها که به 65 سالگی‌می‌رسند، دچار سرطان پوست شده‌اند و این ارقام به طور سرسامآوری در حال افزایش است
. پیش‌بینی می‌شود در سال 2006 متجاوز از 10 هزار و450 نفر تنها در ایالات متحده جان خود را در اثر سرطان پوست از دست بدهند، و این به معنی افزایش 6 درصدی ظرف 4 سال گذشته است. یکی از عللی که خود امریکایی‌ها به آن اشاره می‌کنند این است که سرگرمی‌ها و اوقات فراغت مردم در حال تغییر است و مردم وقت بیشتری را در ساحل دریا و زیر نور خورشید می‌گذرانند. امروزه برنزه کردن پوست، خانم‌های زیادی را وادار به نشستن در آفتاب می‌کند.
این سرطان در گذشته معمولاً در افراد بالای 50 سال بروز می‌کرد ولی اکنون در بین افراد زیر 40 سال در حال شیوع است.موارد ابتلا به سرطان‌های شایع پوست در سال 1975 از هر 100 هزار زن زیر 40سال، 13 مورد بوده که این تعداد در سال 2003، به 32 مورد افزایش یافته است.
محققان دلیل افزایش این نوع سرطان را علاقه‌زنان به حمام آفتاب برای برنزه شدن پوستشان اعلام کردند. سری به استخرهای روباز بزنید. عده کسانی که در آب در حال شنا کردن هستند تقریباً 20 درصد افرادی است که استخر را به عنوان سرگرمی تابستانی خود برگزیده‌اند!
استعدادهای درخشان
مطالعات نشان می‌دهند، بعضی اشخاص آمادگی ژنتیکی بیشتری برای ابتلا به سرطان پوست دارند. بسیاری از پزشکان اعتقاد دارند ارتباطی میان آفتاب سوختگی‌های مکرر و سرطان پوست وجود دارد؛ وقتی جوانید از آفتاب سوختگی دوری کنید، تا هنگام پیری از ابتلا به ملانوما، یکی از سرطان‌های شایع پوست، جان سالم بدر ببرید. آنهایی که پوست روشن دارند آسیب‌پذیرترند، اما این به آن معنی نیست که افراد با پوست تیره تر در معرض خطر نباشند.
کسانی که در قسمتی از بدنشان کک و مک دارند، قبل از برنزه شدن دچار سوختگی می‌شوند، افرادی که به طور طبیعی دارای موهای قرمز یا چشمانی به رنگ آبی، سبز یا خاکستری هستند، یا دارای خال و به ویژه خال گوشتی هستند و یا پوستشان به راحتی می‌سوزد و از نظر خانوادگی سابقه داشتن سرطان در خانواده را دارند، افرادی هستند که باید بیشتر مراقب باشند.
برنزه شدن با شیمی
چندی پیش در یک بروشور تبلیغاتی مطلبی نوشته شده بود با این مضمون:
برای اینکه پوست برنزه جذابی داشته باشید انتخاب با شماست. یا پوست خود را در معرض پرتو مضر خورشید قرار دهید یا اینکه بوسه درخشان خورشید را از دست بدهید، اما شما یک گزینه دیگر هم دارید؛ محصولات برنزه کننده بدون آفتاب.
محصولات برنزه‌کننده بدون آفتاب که <تمدیدکننده‌های برنز‌گی> نیز نامیده می‌شوند قادرند به پوست شما ظاهری برنزه بدهند بدون اینکه نیاز باشد پوست خود را در معرض اشعه‌های ماوراءبنفش قرار دهید. گرچه این محصولات ایمن تلقی می شوند اما معمولاً بسته به اینکه چگونه مصرف و استعمال شوند خطراتی به همراه خواهند داشت.
ماده موثر در اغلب این محصولات <دی‌هیدروکسی استون> است که تنها رنگ افزودنی تا‡یید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای استفاده در این محصولات است. دی‌هیدروکسی استون زمانی که روی پوست استعمال می شود، در بیرونی ترین لایه پوست با سلول‌های مرده واکنش نشان داده و موقتاً ظاهر پوست را تیره می‌کند. این رنگ با آب شسته نمی‌شود اما تدریجاً در حالی که سلول‌های مرده پوست، پوسته پوسته می شوند از‌بین می رود. در بیشتر موارد بعد از 5 تا 7 روز رنگ کاملاً از بین می‌رود.
انواع بسیاری از این محصولات شامل لوسیون، کرم، ژل و اسپری برای استفاده خانگی موجود است.نتایج استفاده از موارد فوق بعد از تقریباً یک سال نمایان شده و تیره شدن رنگ پوست طی 8 یا 24 ساعت مشهود می‌شود.
برخی محصولات حاوی سه رنگ هستند که پوست را بلافاصله تیره می کنند. انتخاب با خودتان است.اگر واقعاً دوست دارید برنزه شوید، می توانید این راه را نیز امتحان کنید.اما به نظر می‌رسد که این روش به علت عدم شباهت رنگ پوست قهوه‌ای مایل به نارنجی حاصل از استفاده آن با رنگ برنزه حاصل از نورخورشید نتوانسته محبوبیت چندانی به دست بیاورد.
اما راه دیگری که اخیراً رواج یافته استفاده از پدیده آفتاب مصنوعی است که هر ساله بیش از 22 میلیون مشتری را به سالن‌های موسوم به سولاریوم می کشاند. در این روش که از اواسط دهه 70 میلادی رواج قابل توجهی به خصوص درآمریکا پیدا کرد، پوست را در معرض اشعه ماوراء بنفش لامپ‌های ماوراءبنفش قرار می‌دهند. واکنش طبیعی پوست در برابر این اشعه همانطور که می دانید تولید عنصر ملانین است که تولید زیاد آن منجر به تیرگی پوست می‌شود.
سولاریوم، علاوه بر مسئله خطر سرطان پوست، پیامد احتمالی اعتیاد را به همراه دارد زیرا براساس مطالعات پزشکی اشعه ماوراءبنفش این لامپ‌ها منجر به تولید عنصر اندورفین در خون می‌شود که این عمل نوعی حالت نشئگی را در شخص ایجاد می کند.
از شک تا واقعیت
افراد با پوست روشن، نسبت به سرطان پوست آسیب‌پذیرترند، ولی این به آن معنی نیست که سبزه‌ها در معرض خطر نباشند. در صورت ابتلا به سرطان پوست، چنانچه زود تشخیص داده و درمان آغاز شود. می‌توان آن را به‌طور قطع معالجه کرد. بنابراین بسیار خوب است که علایم اولیه سرطان پوست را بشناسید.
علامت بارز سرطان پوست، از جمله ملانوما این است که در یک زگیل یا هر نوع برآمدگی پوستی تغییری مشاهده می‌شود و یا ظاهر یک زگیل نا‌متقارن می‌شود یا اینکه جوش تغییررنگ می‌دهد، یا ترشح‌دار می‌شود و یا دچار خونریزی می‌شود. البته برای تشخیص قطعی لازم است بیوپسی به‌عمل آید.
علایم دیگری که می تواند ما را راهنمایی کند از این قرار است:
زخم‌های بازی که خونریزی در آن پس از 3 هفته یا بیشتر ترمیم نیافته باشد.
لکه سرخ یا حساسیتی که ممکن است حالت خشکی، درد و یا خارش داشته و بهبود نیابد.
برآمدگی شفافی که به رنگ صورتی، قرمز و سفید است و یا در افراد با پوست‌های تیره به رنگ قهوه‌ای و سیاه نمایان شود که گاهی با خال اشتباه گرفته می‌شود.
لکه صورتی که با حاشیه بر آمده و فرو رفتگی خشک در مرکز آن همراه است در این مورد با رشد لکه، رشته‌های نازک رگ‌های خونی ممکن است بر سطح آن ایجاد شود.
رشد ضایعه زگیل مانند که حالت خشکی پیدا کرده و خونریزی کند.
لکه فلس مانند با حاشیه نامنظم که ممکن است حالت خشکی و خونریزی داشته باشد.
زخم بازی که خونریزی داشته و یا خشک شده و برای مدت طولانی بهبود نیافته باشد
. وجود توده‌ای برآمده که مرکز آن فرو رفته و خونریزی می‌کندکه چنین توده‌ای ممکن است سریع بزرگ شود. در صورت وجود هر یک از این علایم حتماً در اولین فرصت به یک متخصص پوست مراجعه کنید.
سرطان؛ هرگز
مهم‌ترین روش پیشگیری این است که میزان تابش اشعه ماوراءبنفش را که از طریق نور خورشید یا چراغ‌های برنزه بر پوست می‌تابد محدود کنید.
در اوقاتی که برای ساعت‌های طولانی در معرض تابش آفتاب هستید حتما از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. از آفتاب اواسط روز (از ساعت 11 صبح تا 3 بعد از ظهر) از طریق پوشیدن کلاه و دستکش بلند دوری کنید. از کرمی با عامل ضد آفتاب یا SPF با قدرت 15 تا 30 استفاده کنید.
مطالعات نشان داده‌اند استفاده از کرم ضد آفتاب با قدرت >SPF 45< حتی می‌تواند اثر منفی داشته باشد زیرا افرادی که از کرمی با این قدرت استفاده می‌کنند، معمولاً بعد از یک بار استعمال ماجرا را فراموش کرده وزیر نور آفتاب به گردش ادامه می‌دهند؛ در حالی که افرادی که از کرم >SPF 15-30< استفاده کرده‌اند، به استعمال مجدد آن مبادرت می‌کنند.
نکته دیگر اینکه SPF حقیقی هر ضد‌آفتاب در صورتی اعمال می‌شود که به میزان 2 میلی‌گرم از آن بر روی هر سانتی‌متر مربع از پوست استفاده شود.
با همه این اوصاف باید توجه داشته باشید که حتی مالیدن روغن ضد‌آفتاب و پوشیدن کلاه نیز شما را مجاز به مواجهه طولانی با آفتاب نمی‌کند. دوری از نور شدید و مداوم خورشید، کلید حفظ سلامت شماست.