بلاتر: پول، قاتل فوتبال است

سپ بلاتر معتقد است مشکلات فزاینده، فوتبال را به خطر انداخته است. به اعتقاد رئیس نهاد حاکم بر این ورزش، فساد مالى، بزرگترین مشکل در صحنه فوتبال است و اضافه بر آن تبعیض نژادى، ستیز باشگاه ها با تیم هاى ملى، ثروت بیش از اندازه برخى باشگاه ها و روند فزاینده حضور خارجى ها در تیم هاى باشگاهى و به تبع آن کم شدن خودى ها و نیروهاى بومى در آن تیم ها، فوتبال را به یک نقطه خطرناک نزدیک کرده است و امروز حتى داوران آسایش لازم را براى کارکردن ندارند و نمى توانند بى تأثیر از مسائل مختلف سوت بزنند.
و یک وجه مورد توجه و تأکید بلاتر، همین مسأله داوران است. او مى گوید: فوتبال به قدرى اقتصادى و مبتنى بر اهرم هاى مالى شده است که دیگر نمى توان برخوردى غیرحرفه اى و خارج از چارچوب هاى مالى با آن داشت و نخستین اصل و نیاز در این باره حرفه اى کردن داوران به معناى واقعى و صددرصدکلمه است. این مقام ۷۰ ساله سوئیسى مى گوید: «داوران مقام هاى معمولى و کوچکى نیستند وبرعکس کسانى هستند که بیشترین تأثیر را در تعیین نتایج و سرنوشت مسابقات دارند. به همین دلیل ما به افرادى قوى در این زمینه نیاز داریم و کسانى را مى خواهیم دور از هر شائبه و خارج از عرصه تأثیر دیگران، مسابقات را اداره کنند و مشکلى براى این ورزش و دیگران نیافرینند.»

متمرکز بر داوران
به نظر بلاتر یک عامل مشکل ساز در فوتبال، ثروتمندان و سرمایه دارانى هستند که در این ورزش هزینه و سرمایه گذارى مى کنند تا منافعى را از درون این ورزش براى خود بیرون بکشند و مى خواهند به گونه اى باشند که فوتبال به آنها خدمت کند و نه این که آنها به فوتبال خدمت کنند. رئیس فیفا با اشاره به رسوایى هاى چندسال اخیر در فوتبال آلمان و ایتالیا مى گوید: «قسمت عمده اى از این مشکلات و افتضاحات متمرکز بر داوران و کارهاى آنان بوده است و در هر دو کشور گفته شده، داوران تطمیع شده اند و یا مسئولانى را داشته ایم که خواست و هدف شان تحت تأثیر قراردادن داوران بوده و این روندى بسیار خطرناک براى ورزش فوتبال است و باید بازنگرى اساسى روى آن صورت گیرد.
متأسفانه کانون رسوایى هاى اخیر، داوران و عملکرد آنها بوده است. درک این مسأله و دلایل آن بسیار آسان است، زیرا همه مسائل مهم یک مسابقه فوتبال و نتایج آن بر داور متمرکز است و به او بازمى گردد. خیلى ها رسیدن به اهدافشان را در گرو برقرارى ارتباط با وى و تطمیع او مى دانند. کافى است او را بخرند و یا تحت تأثیر قرار دهند بنابراین به چیزى که مى خواهند مى رسند.
در غیر این صورت مجبوراند کل یک تیم و یا مربى آن را بخرند و این بسیار سخت تر خواهد بود. به همین دلیل است که ما نیز باید مراقب داوران باشیم و شرایطى را فراهم آوریم که در آن داوران تا این حد تحت تأثیر چنین افرادى قرار نداشته باشند. یک راه مهم در این باره فراهم کردن بهترین شرایط مالى براى آنهاست. اگر آنها پول خوبى بگیرند و درآمدشان مکفى باشد، دیگر به آسانى تطمیع نخواهند شد. حقوق داور و «کمک »هاى او باید به حدى باشد که امکان هرگونه سوء استفاده در این مورد از بین برود و اگر صحبت از فوتبال حرفه اى مى کنیم، بدیهى است که داوران آن نیز باید چنین باشند. یک داور ممکن است مرتکب اشتباه فنى شود، اما اگر شرایط مالى او مناسب و زندگى اش تأمین نباشد، به سوى کارهایى خواهد رفت که تصمیم هایش را خارج از حیطه اشتباه به غرض ورزى تبدیل خواهد کرد و بهتر بگویم او پول و رشوه خواهد گرفت و به همان شکل سوت خواهد زد که رشوه دهندگان مى خواسته اند. در حالت دوم هیچ کس به داوران احترام نخواهد گذاشت و به تبع آن احترام و اعتبار ورزش از بین خواهد رفت.»

شغل دوم یا اول؟
از نظر بلاتر بدترین مسأله این است که هم تلاشى جدى براى «واقعاً حرفه اى کردن» داوران وجود ندارد و هم خود آنها بیشتر مایل اند که این چنین نشوند تا فقط به عنوان شغل دوم شان به داورى بپردازند و یک درآمد اصلى و بزرگ تر از حرفه دیگر خود داشته باشند.
مرد اول تشکیلات فیفا مى گوید: «همه و همه در فوتبال پیروزى مى خواهند و حاضر اند براى رسیدن به آن، دست به هر کارى بزنند و هر چیزى و هر مبلغى را هم هزینه کنند. بنابراین باید پرسید چه کسى باید قواعد را حفظ کند و همه چیز را در چارچوب هاى قانونى نگه دارد. بدیهى است که آن فرد داور است ، اما آیا شرایط لازم براى قدرتمند و مستقل ماندن داوران فراهم آمده و موجود است؟ آیا به گونه اى عمل شده است که داوران بتوانند به هر پیشنهاد اغواکننده اى جواب رد بدهند و راستین و صادق بمانند؟»
از نظر بلاتر و به کلام صریح او، پول و یا به عبارت دیگر پول زیاد ممکن است قاتل فوتبال باشد. او مى گوید: «سرمایه داران بزرگ مدتى است که شروع به تملک باشگاه هاى فوتبال و سپس انباشتن آنها از ستاره هاى این ورزش نکرده اند و از این طریق دیگر باشگاه ها را تضعیف و فوتبال را به یک عامل تجارى و رویکرد اقتصادى بدل کرده اند.»
براى آنها هیچ چیز مهم نیست، جز رسیدن شان به هدف و براى این مهم حاضرند هر بهایى را بپردازند. برایشان مهم نیست که دیگر تیم ها نابود مى شوند و یا این که از این طریق همه سرمایه هاى این ورزش در یک جا و یک قاره (اروپا)جمع مى شود، آنها همه چیز و همه کس را مى خرند.
ملاحظه کنید که چطور اروپا سرشار از فوتبالیست هاى دیگر قاره ها شده است. مى دانید چرا؟ چون پول آنجاست. این سرمایه داران اینک در حال رشد صورى و ظاهرى در صحنه فوتبال هستند و در سال هاى اخیر، باشگاه هاى بسیارى را خریده اند، ولى چیزى که برایشان اهمیت ندارد، خود فوتبال است.
آنها فقط مى خواهند پول شان و سرمایه اى که هزینه کرده اند، در یک جا و عرصه دیگر جواب بدهد و مشهور شوند و از آن طریق در صحنه هاى سیاسى و اجتماعى موردنظرشان به پیروزى برسند.
آنها براى تیم شان ۲۵ ستاره خریده اند. خب براى چه؟ مگر بیشتر از ۱۱ نفر را مى توانند به میدان بفرستند؟ حتى در یک نگاه بیش از حد خوش بینانه نیز نباید بیشتر از ۱۳ و ۱۴ ستاره را استخدام کنند. تصور و هدف آنها این است که با خریدارى و روى هم جمع کردن این بازیگران، دست کم آنها به اردوى رقیب نخواهند رفت و بازار را از بازیگران برجسته تهى مى کنند، حتى اگر آن افراد در تیم خودشان فقط نیمکت نشین باشند.
خیلى ها معتقدند مقصد و منظور اول بلاتر، باشگاه چلسى انگلیس و صاحب میلیاردر و روسى آن رومن ابراموویچ است، اما وى در صحبت هاى بعدى اش این گمان را مى زداید و مى گوید بارسلونا و رئال مادرید در اسپانیا و اینتر و آث.میلان هم در ایتالیا چیزى بهتر و منصف تر از چلسى نیستند و به گونه اى راه همین تیم لندنى را مى پیمایند.

تقابل با «گروه ۱۴»
بدیهى است که یک وجه تقابل آشکار بلاتر با سازمان موسوم به «گروه ۱۴» باشد که نه از ۱۴ باشگاه برتر، بلکه از ۱۸ باشگاه برتر و ثروتمند فوتبال اروپا شکل مى گیرد. این سازمان مدتى است که امتیازاتى را براى خود مى طلبد و فیفا آنها را رد مى کند.
مهمترین درخواست «۱۴ G» این است که وقتى ملى پوشان آنها به اردوى ملى کشورشان مى روند و چند روز تاچند هفته در اختیار باشگاه هاى خود نیستند، پول و دستمزد آن مدت را فدراسیون هاى ملى باید بپردازند و یا اگر هم نمى پردازند چیزى به عنوان عوض و غرامت باید به باشگاه ها پرداخت کنند تا غیبت این افراد براى باشگاه ها جبران شود. با این حال بلاتر مى گوید: «واگذارى بازیکنان به اردوى ملى کشورشان در زمان برگزارى دیدارهاى ملى یک الزام است و کارى نیست که بتوان روى آن چانه زد و براى بازیگران دعوت شده هم یک افتخار است، نه چیزى که از آن پرهیز کنند.
با این حال ۱۴ G چیزى را مى خواهد که به هیچ وجه قبول کردنى نیست و پولى را مى طلبد که فدراسیون هاى ملى فوتبال کشورها آن را به هیچ کس بدهکار نیستند. با این حال ما مشغول کارکردن روى برخى راهکارها دراین زمینه هستیم تا به یک نقطه مشترک دست یابیم و ببینیم در کجا مى توان به حد وسط رسید.»
بلاتر همچنین گفت که تبعیض قومى و توهین هاى نژادى نیز به یک معضل تبدیل شده و در حال حاضر تأثیر منفى بر کل این ورزش گذاشته است. از نظر وى برخورد ضعیف و کم تأثیر باشگاه ها و فدراسیون هاى ملى با این امر باعث افزایش چنین برخوردها و فزونى شعارهاى ضدسیاهپوستان و رنگین پوستان بر روى سکوها شده است و فقط با تعیین جریمه نقدى براى خاطیان نمى توان به مقصود رسید و باید مجازات هاى شدیدترى را در نظر گرفت.

بنیادهاى فوتبال
با این حال مقام اول فوتبال جهان معتقد است که مشکل اول فوتبال در حال حاضر این است که عده اى مى خواهند با سلاح پول، هرچیزى را در این ورزش بخرند و فوتبال را عرصه تاخت و تاز ایده هاى غیرورزشى خود قرار دهند و به اعتقاد وى بسیار طبیعى است که این روندمسائلى همچون اختلاس، رشوه دهى، پول شویى و مهم تر از آن از بین رفتن بنیادهاى فوتبال را در پى داشته باشد.