ایران از نگاه کنسول روسیه تزاری

سوجبلاغ (مهاباد) - زمستان 14-1913

السکاندر ایاس در سال 1901 وارد ایران شد و نخستین محل ماموریتش شهر تربت حیدریه در شرق ایران بود. دسته ای از افسران روسیه تزاری - 1913

با آنکه او عکاس حرفه ای نبود اما با خود چندین دوربین عکاسی آورده بود و از شهرهای محل ماموریت خود و مردم آنجا عکاسی می کرد. اشنویه - 1914

او به عنوان رئیس قرنطینه بهداشتی برای جلوگیری از ورود طاعون به روسیه در تربت حیدریه آغاز بکار کرد، اما بریتانیایی ها معتقد بودند که او ماموری است که برای روسیه اطلاعات نطامی جمع می کند. اشنویه - 1914

ایاس کمی بعد به سمت کنسولگری روسیه در ایران منصوب شد و در سال 1912 به شهر کردنشین سوجبلاغ (یا ساوجبلاغ مکری نام سابق مهاباد) در جنوب دریاچه ارومیه منتقل شد. اردوگاه علی ممش - ژوئیه 1914

ایاس در 29 دسامبر سال 1914به دست نیروهای عثمانی که از مرزهای ایران گذشته بودند، گردن زده شد. ممد امین آقا پیران. رئیس قبلیه پیران (نشسته چپ) – اوت 1913

در سال 1915 نگاتیوهای عکسهای ایاس در جیب افسر ترکی که در جنگی در تبریز کشته شده بود پیدا شد. مقامات محلی در دستگاه حکومتی ایران- 1914-1912

بیش از نیم قرن از مرگ ایاس، یکی از نوادگان برادر او، جان چالنکو، کارشناس زلزله در پی زلزله شدیدی در خراسان که در سال 1968 رخ داد، از سوی یونسکو چندین بار به این منطقه سفر کرد. عشایر کرد - سوجبلاغ آوریل 1913

چالنکو در طی سفرهایش به خراسان و پس از آن در ماموریتی در اطراف دریاچه ارومیه، ردپایی از ایاس و عکسهایش یافت که در طی سالهای گذشته در این زمینه تحقیق کرده است. ایاس درمیان دو مقام عالیرتبه ایرانی – نوامبر 1902

حاصل تحقیقات چالنکو کتابی است با عنوان 'تصاویر پایان بازی' که حاوی 80 عکس از ایاس است که بین سالهای 1901 تا 1914 در مناطق مختلف ایران به ویژه کردستان و خراسان برداشته شده است. تصویری از ایاس که روی آن را خود امضا کرده است - مه 1901

این نمایشگاه که به همت بنیاد میراث ایران برگزار شده تا 7 دسامبر سال جاری ادامه خواهد داشت. آشپز ایاس و دو دخترش در سالهای 1901 تا 1911.