دکتر جغتایی،جامعه شناس ، با اشاره به ریشه تاریخی این موضوع می گوید: فال و فالگیری نتیجه اعتقادات خرافی است و افراد دارای اعتقادات خرافی بیشتر به این فرهنگ روی
می آورند.هر چند این موضوع در فرهنگ گذشتگان بیشتر قابل مشاهده است بطوری که این فرهنگ در افراد قبیله نشین آفریقایی بیشتر از سایر جوامع دنیا مشهود است .
وی می افزاید: فرهنگ و باورهای مردم در کارکردهای مغزی آنان تاثیر می گذارد و باورهای آنان تبدیل به نوعی رفتار
می شود . محیط نیز یکی از عواملی است که باعث بوجود آمدن رفتار خاصی
” دکتر جغتایی:چون زنان بیشتر از نیمکره راست مغز خود استفاده می کنند ،احساسی تر هستند و به همین دلیل هم بیشتر به مسائلی روی می آورند که با منطق ،توجیه پذیر نیست ... “ |
||||
در افراد می شود و به همین دلیل در غرب شاهد رفتارهای منطقی تر افراد و در مشرق زمین شاهد رفتار احساسی تر از سوی آنان هستیم.
این جامعه شناس در خصوص گرایش بیشتر زنان به فال و فالگیری نسبت به مردان می گوید :به طور معمول زنان احساسی تر از مردان هستند و بیشتر به مسائل شهودی علاقه نشان می دهند در حالی که مردان بیشتر منطقی و خشن هستند و این موضوع خود به کارکردهای دو نیمکره مغز بستگی دارد .چون زنان بیشتر از نیمکره راست مغز خود استفاده می کنند ،احساسی تر هستند و به همین دلیل هم بیشتر به مسائلی روی می آورند که با منطق ،توجیه پذیر نیست ، اما مردان بیشتر از نمیکره چپ مغز استفاده
می کنند .
با این وجود مهم این است که بین کارکردهای این دو نیمه تعادل برقرار شود و یک انسان چه زن و چه مرد بتواند احساس و منطق را در کنار هم داشته باشد و یکی بر دیگری غلبه نداشته باشد .
جغتایی می افزاید :باید به این نکته مهم مجددا تاکید کنم که تفکر حاکم بر یک محیط بر باورهای فردی افراد تاثیر می گذارد و می تواند میزان گرایش و باور مردم به خرافات را کاهش و یا افزایش دهد . از سوی دیگر بشر در زمینه اعتقاد به خرافات ،سابقه ای به اندازه ای طول تاریخ دارد و این در ذات بشر هم هست که هرچند رو به آینده حرکت می کند اما گهگاهی به گذشته برگردد .
وی می گوید: گاهی هم شکست و ناامیدی و عدم اطمینان به آینده باعث می شود افراد منطق را کنار بگذارند و برای
” دکتر قریی مقدم:در کشورهای فقیر که افراد نمی توانند به امیال و خواسته های خود در حالت واقعی برسند و از سوی دیگر مسئولان نیز توانایی برآورده کردن خواسته های مردم را ندارند ،گرایش به خرافات ،فال و فالگیری بیشتر می شود ... “ |
||||
فرار از وضعیت موجود به احساس و در نتیجه خرافات روی بیاورند.
دکتر قرائی مقدم ،استاد دانشگاه و جامعه شناس ، نیز عوامل اجتماعی را در روی آوردن افراد به خرافات موثر می داند و
می گوید : وقتی که افراد جامعه توانایی برآورده کردن نیازها و خواسته هایشان را از لحاظ فکری،اقتصادی و اجتماعی و یا خواسته های قلبی خود از قبیل ازدواج ،طلاق و ...را ندارند به خرافات و فال و فالگیری روی می آورند.
وی می افزاید :در مشرق زمین و در کشورهای فقیر که افراد نمی توانند به امیال و خواسته های خود در حالت واقعی برسند و از سوی دیگر مسئولان نیز توانایی برآورده کردن خواسته های مردم را ندارند ،گرایش به خرافات ،فال و فالگیری بیشتر
می شود و هر چقدر مردم از طبقات پایین تر اجتماع باشند و فقیر تر باشند بیشتر به رمل و اسطرلاب و فال نخود و ....روی می آورند.
قرائی مقدم می افزاید: البته فال گرفتن از یک جنبه مثبت است چون مدتی هر چند محدود، به افراد نوعی امید و رضایت خاطر می دهد اما جنبه منفی آن هم این است که افراد را به خرافه و خرافه پرستی بیشتر و پذیرش این موضوع که انسان موجودی منفعل و بلااراده است و در زندگی واقعی خود نقش چندانی ندارد ،سوق می دهد .
وی تاکید می کند : خرافات البته متاثر از فرهنگ ما نیز هست و باورهای سنتی ما ،خرافه پرستی را توجیه می کند کما این که از گذشته دور شاهد اعتقاد ایرانیان به نیرویی مرموز به نام مانا هستیم که معتقد بودند در برخی درختان ،جانوران و اشیا وجود دارد و می تواند باعث نجات افراد و یا برآورده شدن حاجات شان شود .
وی می افزاید: رواج خرافه گرایی که متاسفانه برخی عناصر فرهنگی نیز آن را تائید می کنند برای جامعه مضر است و مردم را از واقعیات زندگی دور می کند و باعث می شود آنان برای حل مشکلات به رویا و توهم روی بیاورند .
در این جامعه کارایی افراد کاهش پیدا می کند و نیروی انسانی به هدر می رود و در مجموع جامعه از حرکت و پویایی باز می ماند .
منبع : خبرگزاری آفتاب