آموزش فنی و حرفه ای در انگلستان

دوره های آموزش تکمیلی


از جمله مهم ترین دوره های آموزش تکمیلی فنی و حرفه ای که در مراکز آموزش عالی فنی و حرفه ای انگلستان ارائه می گردد می توان به موارد ذیل اشاره نمود:


National Vocational Qualifications (NVQs) (1


Scottish Vocational Qualifications (SVQs) (2


دوره های آموزشی NVQ,SVQ عمدتاً بر اساس استانداردهای تعیین شده صنعتی و بازرگانی برای داوطلبین شاغل طراحی گردیده است.گفتنی است که هریک از دوره های آموزشی NVQ,SVQ از بخشهای جداگانه ای متشکل گردیده است.دوره های آموزشی NVQ,SVQ در کالج ها و مدارس کشور نیز ارائه می گردد با این تفاوت که دانش آموزان می بایستی همواره به کسب تجارب کاری مبادرت نمایند.لازم به ذکر است که دوره های آموزشی مذکور، پایه های برنامه های آموزش ملی را تشکیل می دهد. هریک از دوره های آموزشیNVQ,SVQ محدوده ای از کفایت آموزشی افراد را تحت پوشش قرار داده و از سطوح آموزشی خاص در قالب چهار چوب آموزشی برخوردار می باشند. چهارچوب مذکور از 5 سطح توانایی آموزشی متشکل گردیده است. سطح اول کلی ترین مهارتهای آموزشی و سطح پنجم بالاترین سطح مهارتهای حرفه ای را شامل می گردد.به عبارت دیگر می توان گفت که دوره های آموزشیNVQ,SVQ درجهت اندازه گیری میزان کفایت شغلی افراد طراحی گردیده است.توانایی ها براساس عملکرد موفقیت آمیز شغلی افراد و توانایی آنان در بکارگیری دانش و میزان درک افراد از محتوای شغلی مورد سنجش قرار می گیرد.


General National Vocational Qualifications (GNVQs) (3


General Scottish Vocational Qualifications (GSVQs) (4


علاوه بر این دوره های آموزش حرفه ای GNVQ, GSVQ نیز در جهت توسعه دانش و مهارتهای شغلی بطور گسترده طراحی گردیده است.دوره های آموزشی مذکور همچنین به عنوان کلید مهارتهای ارتباطاتی و تکنولوژی اطلاعات مطرح می باشند.به عبارت دیگر می توان گفت که دوره های آموزشی مذکور در جهت ارائه آموزشهای ترکیبی پایه متشکل از دوره های آموزش عالی و تکمیلی با دوره های فنی طراحی گردیده است. لازم به ذکر است که دوره های آموزشیGSVQ,GNVQ خود از 3 سطح آموزشی مقدماتی، متوسطه و پیشرفته متشکل شده است.


کالج های آموزش تکمیلی Further Education


عمده دوره های آموزشی که به اعطای مدارک دانشگاهی منتهی نمی گردند در کالج های آموزش تکمیلی ارائه می شود. آموزش تکمیلی عنوانی است که به دوره های بدون مدرک دانشگاهی اطلاق می گردد و دانش آموزان قادر به گذراندن این دوره ها از سن 16 سالگی به بعد می باشند. کالج های آموزش تکمیلی همچنین به ارائه دوره های فنی- حرفه ای تمایل دارند. تا کنون دوره های تکمیلی توان جذب دانش آموزان خارجی را نداشته است، اما این روند در حال تغییر است.


امتیازات آموزشی


امتیازات ویژه آموزش فنی و حرفه ای،بنابراستانداردهای آموزشی مصوب دولت انگلستان متعلق به آن دسته ازجوانانی است که از دوره های آموزش تمام وقت ترک تحصیل نموده و به فعالیت دربازارکار مبادرت نموده اند. اعطای امتیازات ویژه آموزشی به جوانان بریتانیایی درجهت افزایش انگیزش جوانان فعال دربازارکار و بهره مندی ازدوره های آموزشی حرفه ای است.


با وجود این که طرح مذکورتنها درچندین محدوده فعالیت می نماید. با این حال درحدود20% از دانش آموزان ترک تحصیل نموده رده های سنی17-16سال را تحت پوشش قرار می دهد.


در جهت تکمیل سیاست مذکور، دولت بریتانیا تا اواخر سال1996، به کلیه دانش آموزان رده های سنی 16- 17سال که از دوره های آموزشی تمام وقت ترک تحصیل نموده اند، امتیازات ویژه آموزشی اعطا می نمود.


اهداف آموزشی


کنفدراسیون صنایع بریتانیا تحت عنوان (CBI) در جهت برخورداری دانش آموزان از شرایط لازم حرفه ای و شغلی و توسعه مهارت های فنی و ارتقاء سطح کیفی و کمی نیروی کار فعالیت می نماید.از جمله مهم ترین اهداف آموزش فنی و حرفه ای در کشور انگلستان می توان به اهداف ذیل اشاره نمود:


1 - نائل آمدن حداقل80% از کل دانش آموزان به صلاحیت فنی و حرفه ای NVQ سطح 2 یا معادل تحصیلی آن، در آموزش و تربیت پایه تا سال1997


2 - برخورداری کلیه دانش آموزان از تجربه کاری و آموزشی منتهی به اخذ صلاحیت فنی و حرفه ای NVQ سطح 3 یا معادل تحصیلی آن


3 - نائل آمدن حداقل 50 درصد از کل دانش آموزان به صلاحیت فنی و حرفه ای عمومی NVQ سطح 3 یا معادل تحصیلی آن تا سال 2000


4 - توسعه تدارکات آموزش و پرورش فنی و حرفه ای در جهت افزایش انعطاف پذیری و اعتماد به نفس هرچه بیشتر دانش آموزان فعال در حوزه آموزش فنی و حرفه ای.


نهادهای مرکزی


وزیر کارو امور اجتماعی انگلستان، مسؤولیت هدایت اهداف و اولویتهای آموزش فنی و حرفه ای در نظام آموزشی بریتانیای کبیر را برعهده دارد. گفتنی است که سیاست های اجرایی وزارت کار در حوزه آموزشی توسط اداره امور استخدامی و از طریق شوراهای سرمایه گذاری در حوزه آموزشی تحت عنوان(TEC) اعمال می گردد. در ولز نیز مسؤولیت اجرای سیاست های آموزش فنی و حرفه ای برعهدهWelsh Office بوده و شوراهای سرمایه گذاری حوزه آموزش به طور مستقیم با وزیرآموزش ولز قرارداد منعقد می نمایند.


لازم به ذکر است که عمل کرد شوراهای سرمایه گذار حوزه آموزش((TEC براساس محل جغرافیایی متفاوت می باشد. علاوه بر این، شوراهای مذکور از تعدادی هیئت مدیره مستقل برخوردار می باشند که مسؤؤلیت ارائه خدمات آموزش صنعتی جهت ایجاد مشاغل ویژه در حوزه صنایع را برعهده دارند.


تدارک دوره های آموزشی فنی و حرفه ای درکشور انگلستان در زمره مسؤولیت 500 مؤسسه آموزش عالی و تعداد100مؤسسه آموزش فنی و حرفه ای و کارفرمایان خصوصی قرار دارد.


علاوه بر این82 شورای سرمایه گذاری حوزه آموزش(TEC) نیزدر انگلستان و ولز فعالیت دارند.شوراهای مذکور نهادهای مستقلی می باشند که عهده دار مسؤولیت ارتقاء کیفی و کمی مقاطع آموزشی محلی از طریق شناسایی نیازهای آموزشی و سازمان دهی آموزش فنی و حرفه ای می باشند. شوراهای مذکور هم چنین مسئوولیت ارائه و اجرای طرح های آموزش فنی و حرفه ای با بودجه دولتی را برعهده دارند. علاوه بر این، شوراهای مذکور هم چنین درجهت تلاقی نیازهای آموزش محلی با مؤسسات آموزش عالی درخصوص طرح ریزی، فراهم سازی تدارکات و شرایط ویژه برگزاری دوره های آموزشی هم کاری می نمایند. کلیه هیئت مدیره های مؤسسات آموزش عالی کشور از نمایندگان شوراهای(TEC) برخوردارمی باشند.


درمقاطع آموزش ملی نیز، شوراهای مذکور به تخصیص بودجه به آموزش پیشرفته فنی و حرفه ای مبادرت می نمایند.علاوه بر این مسوولیت افزایش هم کاری های دو جانبه میان حوزه صنایع و آموزش را نیزعهده دار می باشند.مؤسسات و نهادهای ارائه کننده آموزش صنایع تحت عنوان(ITO ) نیز مسؤولیت توسعه آموزش در حوزه صنایع کشور را برعهده دارند. نهادهای مذکور به ارائه اطلاعات و خدمات مشاوره به کارفرمایان حوزه صنایع مبادرت نموده و به تعیین استانداردهای حوزه صنایع اعم از فراهم سازی شرایط لازم حرفه ای و شغلی مبادرت می نمایند.انجمن های مدیریتی حوزه صنایع(LB) نمایندگانی از کارفرمایان و کادر حرفه ای حوزه صنایع را شامل گردیده و مسؤولیت تعیین استانداردهای کیفی و کمی متناسب با مشاغل ویژه حوزه صنایع را برعهده دارند. گفتنی است که تعداد کثیری از انجمن های مذکور به عنوان نهادهای ارائه کننده برنامه های آموزش صنایع (ITO ) نیز به فعالیت مبادرت می نمایند.


ارزشیابی تحصیلی


از جمله مهم ترین نهادهای مجری برگزاری آزمونهای جامع آموزش فنی و حرفه ای می توان به شورای آموزش فنی و حرفه ای انگلستان تحت عنوان(BTEC) ، دایره امتحانات فنی و حرفه ای تحت عنوان (RSA)، انجمن اصناف تجاری لندن (C&G) و اتاق بازرگانی و صنایع لندن تحت عنوان (LCCI) اشاره نمود. از مورخه سپتامبر سال1994، آزمون AS در حوزه آموزش عالی فنی و حرفه ای برگزار گردیده و ترکیبی از تحقیقات حرفه ای و آموزشی را شامل می گردد.


دوره آموزشی BTEC دوره های حرفه ای آموزشی در حوزه مطالعات تجاری، مدیریت و مهندسی و طراحی را ارائه می نماید.دایره امتحانات فنی و حرفه ای((RSA نیز به ارائه طرح های ارزیابی و گزینشی در کلیه جنبه های تحقیقاتی تجاری، شامل مهارت های دفتری و منشی گری، زبان های خارجی و تکنولوژی اطلاعات، مبادرت می نماید.


انجمن اصناف تجاری لندن( ( C & G نیز به برگزاری بیش از1100 آزمون در سطوح مختلف آموزش فنی و حرفه ای اعم از علوم کشاورزی مبادرت می نماید. عمده فعالیت انجمن مذکور به ارائه دوره های آموزش فنی و حرفه ای متناسب با نیازمندی های کارفرمایان حوزه صنایع منتهی می گردد. گفتنی است که آزمون های مذکور بر پایه صلاحیت و کفایت صنعت گران و درجهت سنجش مهارت علمی، دانش، استعداد و تجربه کاری صنعت گران برگزار می گردد.


اتاق بازرگانی و صنایع انگلستان با عنوان(LCCI) نیز دراین میان به اعطای گواهینامه های و دیپلم فنی و حرفه ای در3 سطح (A -C) مبادرت می نماید.درسال 1986،دولت به تشکیل شورای ملی تشخیص صلاحیت حرفه ای تحت عنوان (NCVQ) درجهت نظارت براعتبار شرایط گزینش دانش جویان رشته های فنی و حرفه ای توسط دایره ملی امتحانات مبادرت نمود.شورای مذکور به معرفی 2 شرط لازم و اساسی در گزینش دانش جویان فنی و حرفه ای مبادرت نموده که از آن جمله می توان به صلاحیت حرفه ای ملی NVQ) ( و صلاحیت حرفه ای عمومی (GNVQ) اشاره نمود.


طی سال های اخیر، هم چنین دایره ملی امتحانات (RSA) به طراحی پارامترهای گزینش متعددی در خصوص برنامه های آموزشی طراحی شده توسط مؤسسات آموزشی خصوصی مبادرت می نماید. صلاحیت حرفه ای ملی ( NVQ )، صلاحیت حرفه ای ویژه دانش آموزانی است که از دوره های آموزش تمام وقت ترک تحصیل نموده اند. درنظام آموزشی انگلستان از صلاحیت حرفه ای تحت عنوان ترکیب مهارت ها، دانش و برخورداری از توانایی مربوطه در اجرای چنین مهارت ها و دانشی یاد می گردد. سیستم ثبت امتیازات و درجه اعتبار علمی دانش آموزان توسط دایره ملی ثبت (NRA) اجرا می گردد.طی سال های اخیر، سیستم اعتبارگذاری سطوح 4-1 در صلاحیت حرفه ای ملی تا عالی آموزش فنی و حرفه ای به اجرا در آمده است. صلاحیت حرفه ای ملی و عمومی تحت عنوان (SGNVQ) نیز ویژه آن دسته از دانش آموزانی است که پس از اتمام دوره آموزش پایه هم چنان در نظام آموزش تمام وقت آموزش می بینند. احراز صلاحیت علمی فوق جهت استخدام در مراکز کاری و ادامه تحصیلات فنی تا سطوح عالی آموزشی الزامی است.گفتنی است که طرح مقدماتی صلاحیت حرفه ای عمومی با عنوان (GNVQ) برای نخستین باردر مورخه سپتامبر سال 1992، ارائه گردیده و تا سال 1995 به طور کامل درمحدوده موضوعات آموزشی اعم از مراقبت های اجتماعی و بهداشتی،تجارت، مدیریت، هنر، طراحی، تولید و توزیع، محیط زیست، ساخت و ساز، مهندسی، هنر های اجرایی و ارتباطات، رسانه های گروهی،کشاورزی، هتل داری، توریسم ( جهانگردی) و اطلاع رسانی به اجرا درآمد. تشخیص صلاحیت حرفه ای عمومی دانش آموزان GNVQ) ) توسط هیئت های گزینش حرفه ای صورت گرفته و احراز صلاحیت حرفه ای عمومی در هر3 سطح آموزش پایه، متوسطه و عالی توسط شوراهای ملی تشخیص صلاحیت حرفه ای(NCVQ) امکان پذیر است.


پایه GNVQ : گذراندن 3 واحد اجباری آموزشی به علاوه 3 واحد اختیاری از محدوده های حرفه ای مختلف و سطح 1 مهارت های اصلی ارتباطات و علوم ریاضی و فنی الزامی است.


صلاحیت حرفه ای و عمومی در آموزش پایه در صورت احراز نمرات D-G و یا سطح 1 صلاحیت آموزشی پس از گذراندن دوره آموزشی 1 ساله به دانش آموزان اعطا می گردد.


متوسطه GNVQ ( یا GNVQ Intermediate ): گذراندن 4 واحد اجباری به علاوه 2 واحد اختیاری و سطح 2 مهارت های اصلی ارتباطات و علوم ریاضی و فنی الزامی است. صلاحیت حرفه ای و عمومی در آموزش پایه در صورت احراز نمرات A-C و یا سطح 2 صلاحیت آموزش پس از گذراندن دوره آموزش 1 ساله به دانش آموزان اعطا می گردد.


GNVQ Advanced یا پیشرفته: گذراندن 8 واحد اجباری و 4 واحد اختیاری، به علاوه4واحد اختیاری و سطح 3 مهارت های اصلی ارتباطات و علوم ریاضی و فنی الزامی است. صلاحیت حرفه ای و عمومی در آموزش پایه در صورت احراز نمره A و یا سطح 3 صلاحیت آموزش پس از گذراندن دوره آموزش 2 ساله به دانش جویان اعطا می گردد. دولت انگلستان حدود 25 درصد دانش آموزان رده های سنی 16 سال و بالاتر را در دوره هایGNVQ جذب نموده و قصد دارد تا اواخر سال 2003 این میزان را به 50 درصد افزایش دهد. در ایرلند دپارتمان کار و آموزش ایرلند در مورخه 2 آوریل 1990 تشکیل یافته , مسؤولیت ارائه برنامه های آموزش دولتی درحوزه بازار کار ایرلند شمالی را برعهده داشته و به عنوان نهاد اجرائی آموزش در حوزه اقتصاد فعالیت می نماید.هدف اصلی دپارتمان مذکور , کمک به رشد اقتصاد ملی از طریق ارائه خدمات آموزشی در حوزه اقتصاد و صنایع می باشد. لازم به ذکر است که دوره های آموزش صنایع ویژه جوانان و بزرگسالان ایرلندی در12مرکز آموزشی درسراسر ایرلند ارائه می گردد. از جمله مهمترین اهداف درازمدت دپارتمان مذکور می توان به ترغیب مراکز مهم صنعتی کشور به تشکیل هیئت نمایندگی دپارتمان کار و آموزش(SRB) درحوزه کاری خود اشاره نمود.


طرح های آموزشی


از جمله مهمترین طرح های به اجرا در آمده در حوزه آموزش فنی و حرفه ای میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:


1 - طرح آموزش جوانان


مدیریت طرح آموزش حرفه ای کشور و مسؤولیت رسیدگی و نظارت بر آموزش جوانان(YT) از وزارت کار و امور اجتماعی انگلستان به شوراهای سرمایه گذاری و آموزش(TEC) تفویض گردید. آموزش جوانان، برضمانت آموزش حرفه ای دانش آموزان رده های سنی 25-18 سال غیر شاغل و غیر دانشجوی انگلیسی زبان تأکید دارد. طبق تبصره قانونی نظام آموزشی انگلستان جوانان شاغل رده های سنی 25- 18سال نیز می توانند از برنامه های آموزشی ویژه جوانان بهره مند گردند.تکمیل طرح آموزش اختصاصی جوانان بالغ بر2سال به طول می انجامد.


گفتنی است که دوره های ویژه آموزش جوانان((YT از طریق انعقاد قرارداد آموزشی با کارفرمایان خصوصی و مؤسسات آموزش عالی ارائه می گردد. دراین شوراهای آموزشی نیز به ارائه الگوهای مختلف آموزشی و پرورشی جهت قادر ساختن افراد جوان در نیل به صلاحیت حرفه ای عمومی(NVQ) تاکید می گردد. به طور کلی می توان گفت که بنا بر پیشرفت ها ، شرایط و یا توانایی فعالیت در بازار کار احراز گردیده و طی دوره های آموزشی حرفه ای جوانان(YT) است که تناسب و صلاحیت دانش آموزان جهت بهره مندی از امکانات آموزش عالی، مشخص می گردد.


بودجه دوره های آموزش حرفه ای جوانان(YT)، توسط شوراهای آموزش(TEC) و شوراهای سرمایه گذاری آموزشی تأمین می گردد. طرح آموزش جوانان ایرلندی نیز تحت عنوان طرح ملی آموزش (YTP ), طرح آموزشی ویژه دانش آموزان رده سنی16 سال ایرلندی ترک تحصیل نموده از دوره های آموزشی تمام وقت می باشد .برخلاف انگلستان و ولز، دوره های آموزش جوانان در کشور ایرلند عمدتاًًَ تحت نظارت و هدایت کارفرمایان حوزه صنایع ارائه می گردد . گفتنی است که دوره های آموزشی مذکور با همکاری کارگاه های فنی, کالج های آموزش عالی و کارفرمایان حوزه صنایع کشور ساماندهی می گردد. لازم به ذکر است که کلیه مراکز آموزشی برگزار کننده دوره های آموزشی جوانان می بایستی از ویژگیهای آموزش سازمان یافته (RTO) برخوردار باشند.


2 - طرح مهارت های شغلی


طرح مهارت های شغلی، طرح آموزش مقدماتی2ساله توسعه برنامه های آموزشی کشور انگلستان است که تا سال2003، جایگزین طرح آموزش جوانان و طرح آموزش فنی حرفه ای می گردد. به موجب اجرای چنین طرحی دوره های آموزشی به کلیه داوطلبان فعال و غیر فعال در بازار کار ارائه می گردد. هدف از طراحی چنین ابتکاری اعطای گواهینامه سطح 3 صلاحیت حرفه ای یا شغلی تحت عنوان(NVQ) به دانش آموزان ترک تحصیلی می باشد.


3 - طرح آموزش در حوزه صنایع


از جمله مهم ترین ابتکارات دولت بریتانیا در جهت برقراری ارتباط هر چه نزدیکتر میان مدارس و مراکز آموزشی با حوزه صنایع می توان به اقدامات ذیل اشاره نمود :


1 - طرح آموزش فنی و حرفه ای(TVEI) پروژه مشترک آموزشی است که بودجه آن توسط اداره آموزش و پرورش و وزارت کار و امور اجتماعی انگلستان تأمین می گردد.


لازم به ذکر است که شوراهای سرمایه گذاری و آموزش نقش مشاوره ای کلیدی در اجرای پروژه مذکور برعهده دارند. طی سال های اخیر، کلیه دوایر محلی آموزش و پرورش انگلستان(LEA) به عنوان مجری اصلی طرح مذکور فعالیت می نمایند. طرح آموزش فنی و حرفه ای(TVEI) درواقع، طرح مکمل آموزش ملی دانش آموزان رده های سنی14تا 18سال انگلیسی محسوب می گردد.


طرح مذکور به استفاده از تکنولوژی جدید درکلیه برنامه های آموزشی کشور تأکیددارد.


گفتنی است که برنامه های آموزش فنی و حرفه ای مطابق سیاستها و استراتژی ملی توسط دوایر محلی آموزش و پرورش(LEA)طراحی و مدیریت می گردند و این درحالی است که کلیه طرح ها و پیشنهادات دوایرمذکور می بایستی با معیار طرح آموزش فنی و حرفه ای(TVEI)مطابقت یابد.کلیه کالج ها و مدارس دولتی کشور انگلستان برحمایت و تشویق جوانان درجهت پیشرفت و حصول استانداردها و صلاحیت های آموزش فنی و حرفه ای متعهد می باشند.لازم به ذکراست که کلیه قراردادهای آموزشی میان حوزه صنایع و آموزش از محل بودجه وزارت کار و امور استخدامی تأمین اعتبار می گردند.


2 - طرح مشارکت حوزه تجارت و آموزش در جهت افزایش سطح هماهنگی و همکاری میان حوزه صنایع و آموزش محلی


بودجه طرح مذکور از طریق آژانس های سرمایه گذاری و آموزش تأمین گردیده و برقراری هماهنگی عمل کردی میان حوزه های مختلف آموزش از آموزش ابتدایی تا آموزش عالی با حوزه صنایع را گسترش می دهد. گفتنی است که در هر یک از طرح های مشارکتی حوزه صنایع و آموزش نمایندگانی از حوزه آموزش، صنایع و انجمن های محلی حضور دارند.طبق آخرین آمار به دست آمده طی سال1993، بالغ بر 465 مؤسسه آموزش عالی کشور انگلستان با تعداد 920500 دانش آموز تمام وقت و 184100 دانش آموز پاره وقت توسط شورای بودجه آموزش عالی تأمین اعتبار می گردند. این در حالی است که طی سال مذکور، تعداد 24 مؤسسه آموزش عالی، با 37905، دانش آموز تمام وقت در ولز فعالیت داشتند.طبق آخرین آمار به دست آمده طی سال 1992، هم چنین تعداد1500(AEI) در انگلستان و 300 مؤسسه در ولز فعالیت دارند. علاوه براین تعداد 89 مؤسسه خصوصی(غیر رسمی) آموزشی عالی در انگلستان و تعداد 2 مؤسسه در ولز فعالیت دارند.