نگاهی جامعه شناختی و غیر ورزشی به یک پدیده : راز محبوبیت ۸۸ درصدی کی روش حتی بدون جام

عصرایران؛ مهرداد خدیر - میزان رضایت مردم از عملکرد کارلوس کی روش سر مربی تیم ملی فوتبال ایران فراتر از انتظار بود؛ 88 درصد مردم در نظر سنجی برنامه 90 - پنج شنبه 9 بهمن 93 که تا بامداد روز بعد هم ادامه یافت - به او رای مثبت دادند و موافقت خود را با ادامه کار این مربی نام آور ابراز داشتند.
 
این در حالی است که انتظار تحقق آرزوی فتح جام ملت های آسیا پس از 40 سال همچنان محقق نشد و شماری از مربیان داخلی از او انتقاد می کنند.
 
نویسنده این سطور نه یک کارشناس ورزشی که یک بیننده عادی و البته علاقه مند مسابقات فوتبال است اما به این موضوع می توان و باید از منظر اجتماعی و تا اندازه ای هم سیاسی نگریست. زیرا یگانه برنامه تلویزیون ایران که مردم را دسته بندی نمی کند و نظرات همه در آن بازتاب دارد نشان داد مردم واقع بین تر از قبل شده اند، دلیل پرداخت دستمزد بالا به کی روش را درک می کنند و از عملکرد 4 ساله او راضی اند و البته خیلی هم امید ندارند که اگر او برود بهتر بیاید یا اگر به او پول ندهند در محله آنها با آن پول زمین بازی احداث کنند.
به لحاظ آمار ورزشی البته از 50 بازی 26 برد و 15 تساوی به دست آمده و ایران حریفان آسیایی را یکی در پی دیگری از سر راه برداشته و  در بازی عراق مستحق حذف نبوده و قبل تر هم در جام جهانی نمایش ناامید کننده ای ارایه نداد.
 
در برنامه شامگاه پنج شنبه که تا پاسی از بامداد آدینه 10 بهمن ادامه یافت 88 درصد مردم رضایت خود را اعلام داشتند و این در حالی بود که نزدیک به یک ساعت قبل و حین نظر سنجی یکی از میهمانان برنامه – بیژن ذوالفقار نسب - در نقد او و بیشتر درباره نوع قرارداد او سخن گفته بود و تلویحا و تصریحا علاقه خود را به تشکیل کمیته ای برای نظارت بر عملکرد او  - و لابدزیر نظر خودش - ابراز کرد.
 
راز محبوبیت کارلوس کی روش اما نزد ایرانیان چیست که راه نیافتن به مرحله بعدی جام جهانی، ناکامی در قهرمانی جام ملت های آسیا و مخالفت مربیان هر دو تیم پر هوادار و حذف بازیکنان مشهور نیز خدشه ای در آن وارد نساخته و همچنان قادر به جلب رای 88 درصد آرای مردم است و به بیان دیگر ایرانیان به او می گویند: بمان کارلوس!
 
با نگاه جامعه شناختی و نه از منظر تخصص ورزشی یا به تعبیر عادل فردوسی پور«فوتبالی» 10 دلیل می توان یافت و ارایه کرد:
 
1. علاقه مندان بعید می دانند جانشین کی روش بهتر از او باشد. هیچ مربی سرشناس تری پشت دروازه های فوتبال ایران منتظر ننشسته یا اگر باشد احتمال توافق با او مطرح نیست که به خاطر آن فرد بعدی و در راه از این دل بکنیم.
هنگامی که ناصر الدین شاه ترور شد نخستین سوال رییس نظمیه از ضارب – میرزا رضا کرمانی – این بود که کی پشت دروازه شهر است و قرار است بر تخت بنشیند که تو این کار را کردی؟
او می خواست بگوید گزینه جانشینی مظفر الدین است که از همه نظر نسبت به ناصر الدین کهتر بود.
یک وجه دل بستن به کی روش این است که مربی خارجی مطرحی نیز احتمالا جای او نخواهد آمد. سهل است که بار دیگر روز از نو و روزی از نو و مدتی بلاتکلیفی و بعد سر و کله نام های تکراری پیدا می شود.
2. دکتر محمود سریع القلم راه حل مشکلات ایران را در یک کلمه بین المللی شدن به معنی اتصال به دنیا می داند.
در فوتبال ما با مربی معتبری چون کی روش احساس اتصال می کنیم. حال آن که بهترین مربی داخلی نیز این حس را به ما نخواهد داد.
اکنون مردم امکان مقایسه یافته اند. استاد نامدار دانشگاه درباره خود نیز می گوید من هنگامی می توانم عملکرد خود را بسنجم که در دانشکده ما مثل همه دانشگاه های معتبر دنیا استادانی از دیگر کشورها نیز تدریس کنند و برای این که انگ غرب زدگی نزنند بلافاصله توضیح می دهد نه الزاما از آمریکا و فرانسه که از ترکیه و مالزی.
کی روش در یکی از عرصه ها - فوتبال - به مردم امکان مقایسه و احساس اتصال داده حال آن که با مربی داخلی انگار در حمام خانه مان آواز می خوانیم و طبعا خودمان از صدای خودمان خوش مان می آید!
3. او در بهترین باشگاه های دنیا مربی گری کرده از رئال مادرید تا منچستر یونایتد. الکس فرگوسن نیز در کتاب خود بارها از او به نیکی و دانش نام برده است.این باشگاه ها در ایران محبوب اند و همین که مربی آنها اکنون در ایران است احساس خوبی ایجاد می کند. در مورد رئال البته او دوام نیاورد اما این اقتضای فوتبال است و در قیاس با عملکرد بارسا منتقد او شدند نه در مقایسه های دیگر.
4. رقم قرار داد یک میلیون و چهار صد هزار دلار یا یورو با سه برابر شدن قیمت ارز در دولت احمدی نژاد سنگین تر به نظر رسید اما مردم نه تنها به این امر واقف اند که می دانند وقتی مربی داخلی به گفته علیرضا منصوریان نیم میلیون دلار می گیرد کی روش طبعا سه تا چهار برابر دریافت می کند.
دستمزد او کم نیست.اما هیچ تضمینی هم وجود ندارد که پولی که احیانا به سرمربی تیم ملی پرداخت نمی شود در جای دیگر هزینه شود.
هفته گذشته در آگهی مزایده پرسپولیس و استقلال، دارایی دو باشگاه وابسته به وزارت ورزش دو ورزشگاه اجاره ای اعلام شد! در حالی که هر سال 50 میلیارد بدهی بالا می آورند. بنا براین مردم می دانند که دستمزد کمتر به معنی سرمایه گذاری بیشتر نیست.
ضمن این که بخشی از دستمزد او با راه یابی به جام جهانی جبران می شود. از منظری دیگر نیز ارزش تبلیغاتی و سیاسی فراوانی دارد و صرفا پرداخت دستمزد به یک نفر نیست. شاید یک پروژه ملی باشد زیرا مردم را به فوتبال باز گردانده ورزشگاه ها را دوباره پرتماشاگر می سازد و رسانه های ورزشی رونق می گیرند و اینها درآمد است نه هزینه.
دستمزد اولین مربی خارجی در فوتبال ایران (دان گیبل) دو هزار تومان معادل قیمت یک دستگاه رولز رویس مدل 1948 بود. او در سال 1951 نایب قهرمانی بازی های آسیایی را به ارمغان آورد. مقایسه ها باید از این دست باشد. هر چند که هیچ کس رقم بالای دستمزد کی روش را انکار نمی کند.
5. در سال های اخیر مردم آن قدر اعداد عجیب و غریب در فساد های مالی شنیده اند که برخی رقم ها دیگر بزرگ جلوه نمی کند!
مقامات رسمی از 2.7 میلیارد دلاری می گویند که بابک زنجانی بابت واریز نکردن پول نفت به خزانه - به بهانه دور زدن تحریم ها- بدهکار است یا 3 هزار میلیارد تومانی که مه آفرید امیر خسروی بهای آن را با جان خود پرداخت و عددی که به تازگی یک مقام سیاسی سابق محکوم به بازگرداندن آن شده است.
دستمزد اما ولو بالا حلال است واختلاس نیست و از این رو هنگامی که یک میلیون و 400 هزار یورو یا دلار با اعداد داخلی غیر دستمزدی و اختلاسی و ارتشایی مقایسه می شود دیگر بالا به نظر نمی آید ولو کسانی که طبیعی می دانند بعضا یک فقره 100 دلاری را نیز از نزدیک ندیده باشند و چشم به راه آخرین 5شنبه هر ماه باشند که یارانه نقدی 45 هزار و 500 تومانی واریز می شود.
6. مطابق آمار رسمی دو میلیون نفر و بنا به آمار غیر رسمی 4 میلیون ایرانی در خارج از کشور زندگی می کنند. حضور یک مربی در اندازه و آوازه کی روش برای آنان اطمینان بخش و جذاب تر است تا مثلا چهره بسیار محترمی مانند آقای حسین فرکی یا همین بیژن خان ذوالفقار نسب.
نگاه آنان به داخل هم انتقال می یابد. زیرا تیمی با هدایت کی روش و بازی بازیکنان شاغل در کشورهای دیگر بیشتر در کانون نوجه رسانه ای قرار می گیرد و ایرانیان خارج از کشور نیز بیش از داخلی ها از این موقعیت آگاه هستند.
7. جامعه ایران از فقر و فقد شادی رنج می برد. حساسیتی که متوجه سینما و موسیقی و کنسرت هست دامن گیر فوتبال نیست اما هنگامی می توان به ورزشگاه رفت که به مربی و بازیکن علاقه داشته باشی. در غیاب ستاره های موسیقی پاپ، کی روش و شاگردان او ستاره هایی هستند که به جامعه شادی تزریق می کنند و هنگام باخت نیز سرخوردگی به بار نمی آورند. هر چند حسرت بر جای می گذارند.
8. بخشی از راز محبوبیت کی روش به خاطر چهره و تیپ و ادبیات و حالات او هم هست. کنار زمین بازی با عراق به گونه ای ایستاده بود که اصطلاحا «انگار بچه پایین است»! حال آن که اگر کراوات بسته و خشک ایستاده یا نشسته بود این احساس را ایجاد نمی کرد.
محبیوبیت ناصر حجازی فقید هم تماما به خاطر سابقه بازی و دروازه بانی و مربی گری نبود. از چهره سینمایی و صراحت لهجه ناصر خان هم ناشی می شد.
البته او تیپ جنتلمنی داشت اما در انتقاد روحیه ستیهنده و دوری از هر تملق و چاپلوسی محبوب ترش ساخته بود.این البته یگانه عامل نیست اما چهره و فرم صحبت و گفتار و رفتار در محبوبیت یک شخصیت بی تاثیر نیست. چه روحانی و سیاستمدار باشد مثل سید محمد خاتمی چه سرمربی فوتبال باشد مانند کارلوس کی روش.
9. غالب مربیانی که بعد از انقلاب به ایران آمده اند به اروپای شرقی تعلق داشته اند. درست است که از 1990 به بعد این تقسیم به شرق و غرب معنی سیاسی خود را از دست داده اما روحیات شرقی باقی است. واقعا «ویچ» ها کجا و امثال کارلوس یا آری هان کجا؟ فارغ از عملکرد فنی غالب ایرانیان حتی ندید، مربی غربی را ترجیح می دهند! نقش عادل فروسی پور را هم انکار نکنید که زیرکانه فضا را به نفع کی روش هدایت می کند!
10. جامعه واقع بین تر شده و می داند اگر کی روش که در بهمن 89 به ایران آمد و با تحریم و انزوا و دولت احمدی نژاد کارنامه قابل قبولی داشت بعد از توافق نهایی و محتمل هسته ای و فتح باب رابطه دوباره و بهبود دیپلماسی که حتی تیم ملی فلسطین دیدار دوستانه خود را لغو نکند با بازی های تدارکاتی بیشتر می توان امید افزون تری به آینده داشت. در دیدار دوستانه ایران و سوئد در فروردین 94 – کمتر از سه ماه دیگر- کی روش روی نیمکت تیم ملی بنشیند و سردار و اشکان و گوچی و دیگران با جان و دل بازی کنند بهتر است یا ...؟
راز اقبال 88 درصدی به کارلوس کی روش شاید در اندیشیدن به همین پرسش آخر باشد.  
+124
رأی دهید
-5

  • قدیمی ترین ها
  • جدیدترین ها
  • بهترین ها
  • بدترین ها
  • دیدگاه خوانندگان
    ۱۰۷
    پرشین اسپایدر را به خاطر بسپار - مشهد، ایران

    من کیروش را دوست دارم چون او به من دروغ نگفت ، کیروش را دوست دارم چون پدرم همیشه میگفت دوستی‌ که بخاطرت دعوا کرد ، دوست با مرامیست ، و دیدم که چطور در کره رگه گردنش برای کشورم بالا زده بود و در گیر شد، او را دوست دارم چون چون او به من عزت نفس داد ، کیروش دل‌ مرا برد ، کاری که فقط تختی و پوریای ولی کرده بودند، شبی‌ که صادقانه گفت مردم ایران برای من همه کار کردند ولی من نتوانستم برای این مردم کاری کنم ، صداقت و راستی‌ این مرد را ستودم و گفتم اگر یک کار برای ایران ما کرده باشی‌ این است که نشان دادی میشود در بین کفتار‌ها بود و آلوده ی محیط مثلا مافیا‌ها نشد . مرا یاد سخنی که که ۳۶ سال پیش زده شده بود انداختی ، که بزرگی‌ به کفتاری گفته بود که من از تو ایرانی ترم .
    3
    60
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۱:۳۶
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۲
    piki82 - تورین، ایتالیا

    دلیلش فقط و فقط نادانی اکثریت مردم و خارجی پرستی و ضمنا زرنگ بازیهای این آقای کیروش هستش !! اصلا سبک دفاعی و سلیقه مربیگری ش و الگوبرداری از روش مورینیو که اونم به اندازه خودش منفور هست به کنار ! مسئله اینه هم این کیروش نصف توانش هم برای فوتبال ایران کار نمیکنه...اگر بخواد هم با این سیستم معیوب ایران نمیتونه کار کنه ! مردم ایران رو گول زدن خیلی راحته ! کافیه مثل دایی و قلعه مرغی هر روز با یکی درگیر بشی و حاشیه درست کنی ! صبر کنی بین 2 نیمه یقه داور رو بگیری !! ساعت با رنگ پرچم ایران ببندی !! اینجوری میشی بهترین مربی دنیا و 90% بهت رای میدن ! (((: بیخود نیست همیشه در حال پسرفت هستیم دیگه ! همینیم !
    106
    15
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۱:۴۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۰
    navit - آنتورپن، بلژیک

    تحلیل قابل قبولى بود. مرسى
    3
    55
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۱:۴۴
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۱
    عقاب سرخ - پاسارگاد، ایران

    مردم عاشق صداقت و حقیقت هستن. و از چاپلوسی ،بازیکن سالاری, دروغ و کم کاری متننفرند
    3
    59
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۲:۱۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۳۹
    sarang6 - ژنو، سوییس

    ببخشید یه سوال. منظور از اینکه "حریفان آسیایی را یکی در پی دیگری از سر راه برداشت" خط 10 منظور کدوم حریفاست؟ بحرین و قطر! جای تاسف داره که :. رسانه هامون مردم رو به هر سمتی بخوان می برن و مردم هم به این تن میدن.این یه بحث فوتبالی نیست،نگاه جامعه شناختییه دقیقا مثل این نوشته...
    54
    6
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۲:۳۷
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۲
    اصحاب کهف - بروکسل، بلژیک

    دوستش داریم چون ما اصولا هرچیز متضاد با آخوند و ریش و پشم رو دوست داریم..چون آدم حسابیا رو دوست داریم.
    4
    35
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۲:۴۳
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۳۹
    Gabriel Batistuta - گروژنی، روسیه

    چند روز قبل از انتخاب غلامحسین پیروانی به عنوان سرمربی امید،او به برنامه ی نود رفت و چند شعر و ترانه گفت ، عادل خندید و ملت دست به موبایل شدند و 90 درصد همین مخاطبان اعلام کردند که پیروانی گزینه مناسبی برای تیم المپیک ایران است ! این مردم تفاوتی نکرده اند .
    43
    7
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۲:۴۸
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۳۹
    Gabriel Batistuta - گروژنی، روسیه

    ما ایرانیها بر چه اساسی خودمون رو باهوشترین مردم جهان و دارای بالاترین سطح IQ می دونیم؟!یک مشت آدم عقب افتاده ی بی سواد جوگیر تشکیل یک کشور به نام ایران داده اند.
    59
    13
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۲:۵۰
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۳۹
    Gabriel Batistuta - گروژنی، روسیه

    [::piki82 - تورین، ایتالیا::]. زدی به هدف.
    43
    9
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۲:۵۰
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۷
    Alborzi - کرج، ایران

    کاش میشد سران حکومتی رو هم از خارج آورد !
    3
    34
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۳:۲۵
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۰
    navit - آنتورپن، بلژیک

    [::Gabriel Batistuta - تهران، ایران::]. [::piki82 - تورین، ایتالیا::]. با احترام , طرفداران کیروش عاشق سینه چاک ایشون که نیستن بلکه حضور ایشون رو در این مقطعه زمانى مناسب و مفید براى تیم ملى کشورشون میدونند در ضمن شما هم مخالف خارجى ها هستید هم ایرانیان رو احمق میدونید به بقیه انگ خارجى پرستى میزنید در صورتى که نام کاربریتون نامى خارجیه. البته از نظر من هیچ اشکالى نداره آدم موفق رو باید ستود ایرانى و یا خارجى ولى پیشنهاد میکنم قبل از ابراز نظر کمى فکر کنید , موفق باشید
    4
    49
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۳:۵۷
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۰
    dokhtar abadani - ﻟﻨﺪﻥ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ، انگلستان

    همه دوستش دارن چون یک آدم کاملا حرفه‌ای و بی‌ ادعاست
    2
    23
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۴:۳۵
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۰
    Javane Emrooz - تهران ، ایران

    من هرچی یاد اون لحظه میفتم که داور از ترس کی روش از زمین خارج نمی شد انگار دنیا رو بهم میدن.
    2
    29
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۴:۴۳
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۳۹
    Gabriel Batistuta - گروژنی، روسیه

    [::navit - آنتورپن، بلژیک::]. شما اشتباه متوجه شدید.بنده مخالف استفاده از نیروهای خارجی نیستم و ضد اجنبی هم نیستم.ولی آیا نیروی خارجی به کار گماشته شده بایستی کارآمد باشد یا خیر؟آیا کیروش مفید فایده برای این فوتبال بوده است؟به اعتقاد بنده باید برویم سمت مربیان هلندی.
    34
    3
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۴:۴۵
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۰
    navit - آنتورپن، بلژیک

    [::Gabriel Batistuta - تهران، ایران::]. فکر نمیکنم هیچ عقل سلیمى مخالف حضور مربى اى با دانش تر و موفق تر از کیروش باشه ولى مسأله اینه که با رفتن ایشون این اتفاق میوفته ؟ اصلا خود شما چند درصد احتمال این موضوع رو میدید؟ به شخصه فکر نمیکنم کیروش دست آورد فنى خاصى در تیم ملى داشته ولى چند موضوع باعث میشه که موندنش رو به رفتنش ترجیح بدم ١. از بین بردن سیستم بازیکن سالارى و باند بازى در تیم ٢. فهموندن معنیه واقعیه تیم و کار گروهى به بازیکنان که واقعا کار دشوارى بود ( همه میدونیم که کار گروهى در خون ما ایرانیان نیست متاسفانه) ٣ . امید نداشتن به حضور جانشینى مطمئن ٤. و مهمتر از همه آیا حداکثر توان و امکاناتمون رو در اختیار ایشون گذاشتیم که انتظار حد اکثر نتیجه رو داشته باشیم؟ متاسفانه همه ى مشکلات در ایران بر میگرده به یکدل نبودن و ضعف کار گروهى ، موفقیت تیم ملى به عوامل زیادى بستگى داره کار گروهیه قوى اى میطلبه که .. بگذریم بهتره
    2
    25
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۵:۱۹
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۶۴
    kabootar e sefid - لاهور، پاکستان
    به دلیل اینکه بازیکن سالاری را از بین برد دوستش دارم
    0
    16
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۵:۳۷
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۶۱
    cobalt3 - کرج، ایران

    آخه مربی ایرانی بعد یه مدت جای فوتبال میره پای دیگ نذری چفیه میندازه و میره خدمت آقا سینه میزنه و متوسل میشه به انبیا و اولیا اگه نتیجه نگرفت میگه خدا نخواست اگه نتیجه بگیره میگه دعای مردم وخواست خدا و عنایت آقا بوده یعنی قد یه پشگل نه برا خودش و نه تیمش شان و ارزش قائل نیست فقط پول رو بردار و برو یا ابوالفضل
    0
    20
    شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۸:۱۸
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    نظر شما چیست؟
    جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.