آزمایش بکارت؛ اهانت‌آمیز یا اثبات کننده صفت کمال
سازمان ملل متحد اخیرا از کشورها و دولتمردان آنها خواسته است که فورا توصیه سازمان بهداشت جهانی در خصوص پایان دادن به "تحقیر، تبعیض و آزمایش غیر علمی بکارت" را در دستور کار خود قرار دهند.
آزمایش بکارت در ایران و مسائل پیرامون آن از جمله مسائلی است که در سالهای اخیر فعالان حقوق زنان و کارشناسان نسبت به آن موضع گیری کرده‌اند و آن را "غیرانسانی" دانسته‌اند.
سازمان ملل در گزارشی که ماه گذشته میلادی منتشر کرد، اعلام کرد که معاینه اندام تناسلی زنان با استفاده از دو انگشت که توسط پزشکان و متخصصان به دلایل مختلف پزشکی انجام می شود، روشی علمی برای تشخیص بکارت نیست. این در حالی است که در بسیاری از کشورها، هنوز این روش برای تشخیص بکارت به کار می رود.
علاوه بر این، در گزارش سازمان ملل آزمایش اجباری بکارت به طور کلی امری اهانت آمیز تلقی شده است.
ایران و مسئله بکارت
در مورد ایران آمار دقیقی وجود ندارد، اما آزمایش بکارت در این کشور گاه به دلایل مذهبی، عرفی یا حقوقی انجام میشود.
در مواردی افراد به میل خود یا با فشار خانواده، با مراجعه به پزشک معتمد و یا پزشک قانونی برای کسب گواهی بکارت اقدام می کنند.
چنین گواهینامه‌ای می‌تواند از سوی پزشک قانونی، پزشک عمومی یا متخصص زنان و زایمان صادر شود.
مهناز در ۲۱ سالگی در سفری به شمال با برادر و زن برادرش تصادف کرد و برادر و زن برادر مهناز در جریان این سانحه جان سپردند.
او می‌گوید: "در بیمارستان بستری بودم، به خاطر ترک خوردگی لگن به پاهایم وزنه آویزان بود، به دلیل شدت جراحت ها مادرم از پزشکان خواست تا وضعیت بکارتم چک شود و همان روز از پزشکی قانونی خواست تا برای تست بکارت بیایند و نامه پارگی بکارت به خاطر شدت تصادف برای من صادر شد."
آزمایش بکارت در مواردی هم با حکم قضایی و تنها از سوی پزشکی قانونی صادر میشود.
در این موارد مثلا اگر شخص شکایتی در مورد تجاوز تنظیم کند، این آزمایش صورت می‌گیرد، یا اگر شوهر و خانواده شوهر در مورد باکره نبودن عروس پرونده تشکیل دهند، به تشخیص قاضی، دستور آزمایش بکارت صادر میشود.
'صفت کمال'
از جمله مهمترین عواملی که موضوع "بکارت" را در جامعه ایران به موضوعی با اهمیت تبدیل کرده است، نگاهی است که فقیهان شیعه به این موضوع دارند.
از جمله در فقه شیعی دختر باکره تنها با اجازه پدر اجازه ازدواج دارد.
آیت‌الله سیدعلى خامنه‌ای، درباره بکارت دختر در هنگام ازدواج گفته است: "تشخیص مفهوم بکارت در موارد مختلف فرق مى‌کند و در هر صورت، در مورد شرطیت اجازه ولی (پدر یا جد پدرى) براى ازدواج دختر باکره در موارد سه گانه (ازاله بکارت توسط دست و امثال آن، عقد بدون ازاله و آمیزش بدون ازاله بکارت) باید احتیاط شود و از ولى اجازه گرفته شود، اما به هر صورت، باکره نبودن عیب نیست ولى بکارت صفت کمال است."
این موضوع علاوه بر جنبه شرعی، از نظر عرفی هم اهمیت زیادی پیدا کرده است.
به همین دلیل بعضی از خانواده‌ها در هنگام ازدواج به اجبار یا به خواست شخصی دختر درخواست انجام آزمایش بکارت می‌دهند.
در مواردی خانواده دختر در زمان نامزدی و یا عقد برگه بکارت دختر را به خانواده داماد می‌دهند که اگر به هر دلیلی این رابطه به ازدواج ختم نشد، موضوع بکارت بهانه نشود.
سیما از جمله دخترانی است که پیش از نامزدی آزمایش بکارت انجام داده است، او می‌گوید: "اصلا دلم نمی‌خواست چنین برخوردی با من بشود، اما به اجبار خانواده و به دلیل گریه های مادرم و بدخلقی‌های پدرم که نگران آبرویشان بودند، این آزمایش را انجام دادم. بعد از مراسم نامزدی، مادرم نامه را به خانواده داماد داد و گفت که دیگر حرف و حدیثی درست نمی شود. دختر را سالم تحویل دادیم."
اما فقط خانواده دختر نیست که به دنبال چنین آزمایشی است، در مواردی خانواده داماد هم خواستار انجام این آزمایش می‌شوند.
شعله زنی است که یک هفته پیش از ازدواج، همراه مادر و عمه شوهر آینده‌اش و مادر و خاله خودش به مرکزی برای آزمایش بکارت رفته است. او می‌گوید: "خجالت می‌کشیدم، اما پزشکی که قرار بود آزمایش را انجام دهد خیلی مهربان بود و به من گفت نترس، با توجه به عرف و سنت موجود در جامعه این کار به نفع تو است."
با تمام این اوصاف، آزمایش بکارت در ایران امر چندان متداولی نیست، در حالی که بر اساس گزارش اخیر سازمان بهداشت جهانی، این آزمایش در کشورهایی مانند افغانستان، اندونزی، مالزی، مصر، لیبی و اردن به عنوان یک آزمایش پزشکی امری متداول است.
در این کشورها عمدتا از معاینه با دو انگشت برای تشخیص بکارت استفاده می شود که به گفته سازمان ملل، روشی علمی نیست.
آزمایش اجباری بکارت در قوانین بین‌المللی به‌عنوان نقض حقوق‌بشر شناخته شده و بر اساس ماده ۷ کنوانسیون بین‌المللی حقوق مدنی وسیاسی و نیز ماده ۱۶ کنوانسیون منع شکنجه که بسیاری از کشورها هر دوی آنها را امضا کرده‌اند، عملی "غیر انسانی، بیرحمانه و اهانت‌آمیز" تلقی میشود.
گواهی پزشکی قانونی در آزمایش بکارت
در صورتی که فردی برای دریافت گواهی بکارت به پزشکی قانونی مراجعه کند، پس از انجام آزمایش، پاسخ آن به همراه عکس فرد و اطلاعات مورد نظر در یکی از سه فرم از پیش آماده زیر تدوین میشود:
از صاحب عکس الصاقی امضاء شده فوق خانم ......... در تاریخ ........ ساعت ......... معاینه بعمل آمد. پرده بکارت از نوع حلقوی با لبه های نسبتا کوتاه و (یا بلند) و بدون پارگی است. نامبرده باکره میباشد
از صاحب عکس الصاقی امضاء شده فوق خانم .... در تاریخ ...... و ساعت ..... معاینه به عمل آمد. پرده بکارت از نوع حلقوی و دارای پارگی همراه با نسج التیامی است
از صاحب عکس الصاقی امضا شده خانم ....... در تاریخ ........ ساعت ........ معاینه بعمل آمد. پرده بکارت از نوع حلقوی با دیواره های نسبتا کوتاه و بدون پارگی است. چین های واژن نمایانگر دخول مکرر میباشد